In België, en meer algemeen in Europa, zijn investeren en ondernemen nog voornamelijk een mannenwereldje. Alhoewel er vandaag veel initiatieven bestaan om vrouwen aan te zetten hun eigen zaak op te starten blijft de overgrote meerderheid van Belgische ondernemers mannelijk. Dit geldt ook in de wereld van investeerders. Ondanks het feit dat investeren toegankelijk is voor iedereen blijft dit een eerder "mannelijk" iets.

In Europa en België is de meerderheid van de bevolking vrouwelijk, desondanks vertegenwoordigen ze slechts een minderheid van de ondernemers in Europa: 34.4% van de zelfstandigen zijn vrouwen en slechts 30% van start-ups worden geleid door een vrouw. In België nemen we vergelijkbare cijfers waar, in 2012 waren 31% van de ondernemers vrouwen. Zij waren voornamelijk bezig in de diensten-, gezondheids- en in de sociale sector. Mannen waren vooral actief in de bouw en transport, maar ook de financiële- en verzekeringssector.

Ondanks de vele intiatieven die bestaan om vrouwelijke ondernemers aan te moedigen, kunnen we ons afvragen wat de redenen zijn van deze kloof tussen mannen en vrouwen. Wat zijn de voornaamste moeilijkheden waar vrouwen mee te maken krijgen?

Volgens Inge Van Belle, mede-oprichtster van Herculean (de Belgische scale-up bekend van sportieve evenementen voor bedrijven zoals de Hercules Trophy), trotseren vrouwelijke ondernemers, of zij die graag ondernemer zouden worden, een berg aan obstakels: stress en de moeilijkheid van het vinden van de balans tussen werk en privé. Aan deze twee voornaamste redenen voegde de Europese Commissie nog de slechte toegang tot informatie en bedrijfsnetwerken, maar ook onvoldoende opleiding.

Een andere belangrijke uitdaging is het ontbreken van financiële zekerheid en de mindere beschikbaarheid van financiering. De toegang tot financiering is ook ongelijk, zo blijkt uit een studie van BNP, bij het analyseren van het totale bedrag ingezameld via 600 financieringscampagnes ging slechts 7% hiervan naar vrouwen. Hier kunnen we uit afleiden dat vrouwen minder fondsen verzamelen dan mannen, wat een deel van de hindernissen bij het starten van hun eigen zaak kan verklaren en bijgevolg het lagere aantal vrouwelijke ondernemers.

Nochtans brengen vrouwelijke ondernemers toegevoegde waarde naar de ondernemers wereld. Een studie door Faccio, Marchica en Mura toonde zo aan dat bedrijven geleid door vrouwen vaak minder schulden, minder volatiele inkomsten en minder kans hebben om overkop te gaan.

Dit kan deels verklaard worden doordat vrouwen over het algemeen "pragmatischer, grondiger en niet hetzelfde risicoprofiel hebben als hun mannelijke collega's". Dit geldt ook voor vrouwelijke investeerders.

Inge Van Belle voegt hier ook nog aan toe dat vrouwelijke intuïtie een voordeel is in de wereld van ondernemers. "Ik denk dat vrouwen hun gevoel meer vertrouwen dan mannen dat doen. In deze wereld waar het nodig is om zichzelf snel aan te passen is dat een belangrijk voordeel". Voor haar is het ook verfrissend om vrouwelijke collega's tegen te komen tussen de ondernemers: "Gebaseerd op mijn ervaring vinden meeste mannen het vernieuwend om te gaan met vrouwelijke ondernemers. Ik merk dat er veel respect is, zeker wanneer mensen weten dat je werken met een gezin combineert".

In het collectieve onderbewustzijn is de link tussen vrouwen, geld en investeren nog steeds overladen met stereotypes: vrouwen zijn kwistig met geld, weten niets over investeren en hebben geen aanleg voor alles gerelateerd aan financiën, enz. Zolang vrouwen een minderheid blijven in de sector zullen deze stereotypes ook hardnekkig stand houden. Zo is het aantal vrouwelijke investeerders ook weer systematisch lager dan het aantal mannen; in de crowdfundingwereld zijn bvb. 90% van de investeerders mannen .

Deze ondervertegenwoordiging kan deels verklaard worden doordat stereotypes inherent aanwezig zijn bij ieder van ons, of we onszelf hier nu van bewust zijn of niet. Het beheerdersprofiel van vrouwen kan ook enige duidelijkheid scheppen in de verschillen: een grotere voorkeur voor stabiliteit lijkt immers moeilijk vereenzelvigbaar met investeren. Dit zijn slechts twee redenen in een veel complexere discussie die niet kan veralgemeend worden naar alle vrouwen: elke situatie is immers uniek.

Desondanks zijn er wel vrouwen die investeren, en wanneer ze dat doen is het voornamelijk in sectoren of start-ups waar er veel vrouwen aanwezig zijn. Bijvoorbeeld e-commerce, online producten en diensten, en online platformen. Bij Spreds hebben we gemerkt dat vrouwen hun voorkeur uitgaat naar investeringen die een dienst aanbieden met een link naar het gezin (2houses), hernieuwbare energie (Zen Car, Home) maar ook in de cosmetica- of modesector. Voor mannen, gaan de meeste investeringen naar start-ups in de voedingsindustrie (Woké, Belgibeer, James Lind).

Tot slot is het interessant om te vermelden dat, ondanks het aantal vrouwen dat investeert lager is dan het aantal mannen, zij vaak toch betere resultaten behalen! Deze ondervinding komt uit een Amerikaanse studie die stelt dat investeringen gemaakt door vrouwen meer kans hebben om winstgevend te zijn omdat ze een langetermijnsvisie volgen. Zo blijkt uit een deel van de data dat mannen en vrouwen een andere strategie hanteren wanneer het op investeren aankomt. Vrouwen hun voorkeur gaat uit naar opbrengsten op lange termijn, stabiliteit en een gediversifieerde portfolio, wat cruciaal is wanneer het aankomt op investeren. Mannen gedragen zich dan weer vaak tegenovergesteld. Zij verkiezen opbrengsten op korte termijn door de uitdaging en het risico dat daarbij komt kijken. Zo hebben zij ook sneller de neiging alles in één groot project te investeren.

We bevinden ons vandaag in een samenleving die veel initiatieven opzet in een poging gendergelijkheid na te streven. Maar, zoals we kunnen zien, is dit doel in de wereld van ondernemers en investeerders nog verre van behaald.

 Om een oplossing voor dit probleem te schetsen is het vooreerst noodzakelijk om mensen bewust te maken van de beschikbare fondsenwervingsplatformen en de beschikbaarheid van opleidingen in verband met ondernemen, investeren en dergelijke. Verder moeten we ook streven om van elk gender-gebaseerd vooroordeel af te geraken, en dit in elke sector.